Στις αναγνωστικές μου προτεραιότητες είναι η Ελληνική αλλά και η ξένη λογοτεχνία, αυτό όμως δεν με αποτρέπει από να διαβάσω και βίους Αγίων όταν τυχαίνει να επισκέπτομαι μικρά ερημοκλήσια στην επαρχία, μου αρέσει επίσης να οδηγώ και συνδυάζοντας τις επιλογές μου, Σάββατο πρωί ξεκίνησα να επισκεφτώ για πρώτη φορά την μικρή βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Μάμα στην μαρτυρική Κάνδανο ακριβώς τέσσερις μέρες πριν τον εορτασμό του Αγίου. Μπαίνοντας στην Κάνδανο και λίγο πριν το παλιό βενζινάδικο στρίβουμε δεξιά σε ένα επαρχιακό ασφαλτοστρωμένο αλλά και πολύ στενό δρόμο, και μετά από ένα δυο λεπτά, φτάνουμε στην γειτονιά Μπερεδιανά όπου βρίσκεται ο Άγιος Μάμας. Οι γυναίκες του χωριού νέες και γηραιότερες έχουν ξεκινήσει την καθαριότητα του αύλειου χώρου, και μας αφήνουν να περιεργαστούμε με την ησυχία μας το ναό. Η εκκλησία χτίστηκε στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα (1355/6) μαζί με άλλες επτά τουλάχιστον εκκλησίες στην επαρχία Σελίνου. Είναι μικρών διαστάσεων (7,5 x 3,5 μ) βυζαντινή εκκλησία. Ο Άγιος Μάμας είναι Μικρασιάτης Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Γεννήθηκε στην Γάγγρα της Παφλαγονίας στην Μικρά Ασία το 260 μ.χ από γονείς χριστιανούς, οι οποίοι συνελήφθησαν για την Χριστιανική τους πίστη και δράση και φυλακίστηκαν. Ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στη φυλακή και έμεινε ορφανός όντας βρέφος αφού οι γονείς του, ο Θεόδοτος και η Ρουφήνα πέθαναν εκεί. Ανέλαβε να τον μεγαλώσει κάποια γυναίκα που ονομαζόταν Αμμία Μητρώνα. Η παράδοση λέει ότι υπήρξε πολύ καλή ως μητέρα και ο μικρός συνήθιζε να την φωνάζει «μαμά». Σε αυτήν οφείλεται το όνομα του Αγίου.Κατά την εφηβική του ηλικία ο Μάμας συνελήφθη από ειδωλολάτρες, που τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια. Τελικά του κρέμασαν στο λαιμό ένα σιδερένιο ραβδί και τον έριξαν στο νερό για να πνιγεί. Αυτός επέζησε αλλά πιάστηκε ξανά από τους βασανιστές του και ρίχτηκε σε αναμμένη κάμινο. Και αυτή τη φορά κατάφερε να βγει σώος. Όταν έριξαν απάνω του άγρια θηρία, τα τελευταία όχι μόνο δεν τον κατασπάραξαν αλλά ούτε και τον πείραξαν. Σύμφωνα με την παράδοση ένα λιοντάρι τον δέχθηκε στη ράχη του και τον μετέφερε μακριά των άλλων θηρίων, εξ ου και η θεματογραφία της αγιογράφησής του. Τελικά οι εχθροί του αποφάσισαν να τον εκτελέσουν εν ψυχρώ με τρίαινα. Και εν τέλει τα κατάφεραν να τον θανατώσουν.Ο Άγιος Μάμας είναι πολιούχος της Μόρφου στην Κύπρο και εορτάζει στις 2 Σεπτεμβρίου. Λέγεται ότι ο Άγιος υπήρξε βοσκός και θεωρείται στις μέρες μας προστάτης των ανθρώπων που ασχολούνται με την κτηνοτροφία.Στην Ισπανία και συγκεκριμένα στο Μπιλμπάο, το γήπεδο της ομάδας της πόλης Αθλέτικο Μπιλμπάο, (στην οποία προπονητής τώρα, είναι ο πρώην προπονητής του Ολυμπιακού Ερνέστο Βαλβέρδε) έχει πάρει το όνομα του, Σαν Μαμές – San Mamesκαθώς βρίσκεται δίπλα από μια εκκλησία προς τιμή του. Ενώ οι παίκτες αποκαλούνται με το προσωνύμιο «λιοντάρια».Κάπως έτσι συνδυάζονται η αγάπη για το διάβασμα, το οδήγημα, τα αθλητικά, αλλά και τα γλυκά, καθώς η Κάνδανος φημίζεται για το ζαχαροπλαστείο της.Αριστείδης Αρχοντάκης**συγγραφέας-φυσικός.
